Asal-usul Ngaran Kue "Kontol Kajepit" nu Unik, Kunaon Diaranan Kitunya?"
Asal-usul Ngaran Kue "Kontol Kajepit" nu Unik, Kunaon Diaranan Kitunya?"
Tolpit, Jajanan Langka nu Pinuh Ku Carita jeung Filosofi
Jogja – Grup Majalah Warta Sunda,-
Indonesia loba pisan boga kuliner tradisional anu ngaranana unik tur kadang ngagelitik. Salah sahijina nyaéta kue anu disebut kontol kajepet, atawa leuwih sering disebut ogé tolpit.
Sanajan ngaranna kadéngé rada anéh, kue ieu sabenerna boga rasa lemes, amis, jeung bentukna ogé unik. Di sababaraha tempat, tolpit ogé dikenal ku ngaran séjén, nyaéta kue adrem.
Kue tradisional ieu asalna ti Kabupatén Bantul, Daérah Istimewa Yogyakarta. Ayeuna mah geus jarang kapanggih di pasar-pasar umum, tapi masih kénéh bisa kapanggih di pasar tradisional atawa di padagang kadaharan tradisional di wewengkon Bantul.
Asal-usul ngaran “kontol kejepit” téh aya hubunganana jeung bentuk kue nu nyapit adonan di tengahna, anu matak masyarakat baheula méré ngaran kitu. Ngaran éta tuluy kasohor nepi ka ayeuna, sanajan rada nyelénéh lamun didangukeun.
Kuliner langka ieu ayeuna jadi salah sahiji kaunikan budaya kuliner Jogja anu matak panasaran pikeun nu can kungsi nyobian.
Dumasar kana buku Panduan Guru Prakarya: Pengolahan nu diterbitkeun ku Kemendikbudristek RI, tolpit téh digolongkeun kana kadaharan tradisional khas Bantul anu berbahan dasar tipung béas jeung gula jawa, tuluy digoréng bari dicapit nepi ka ngabentuk unik.
Dina kabiasaan masarakat Bantul, kue ieu biasana didahar pikeun ngiringan teh panas atawa kopi pait. Dina taun 1980-an nepi ka 1990-an, tolpit sempet jadi jajanan anu cukup populer di kalangan warga.
Sajarah jeung Asal-usul Ngaran
Sanajan henteu kacatet pasti kumaha awalna kue ieu disebut kontol kejepit, aya sababaraha carita anu nyaritakeun asal-usulna. Dina sumber ti Kalurahan Seloharjo, Bantul, saur hiji warga anu ngaranana Soegiman, kue ieu sabenerna leuwih tiheula dikenal ku ngaran adrem.
Carita na nyebutkeun, jaman kolonial Belanda, kue adrem geus aya jeung jadi suguhan anu disuka ku pribumi ogé ku urang Belanda. Rasa amisna anu pekat nyababkeun urang Belanda nyebut éta kue minangka “dream” (nu hartina impi). Ku lantaran logat jeung ucapan masarakat lokal, kecap “dream” tuluy jadi adrem.
Saterusna, ku bentukna nu unik, kue ieu katelah ogé tolpit atawa ku sebutan anu leuwih “nyelénéh”, nyaéta kontol kejepit. Ngaran éta ahirna melekat nepi ka kiwari, sanajan rada ngagelitik mun didangukeun ku urang nu kakara apal.
Jadi, sanajan ngaranna rada ekstrim, tolpit atawa adrem tetep jadi bagian tina warisan kuliner tradisional nu ngagambarkeun kréativitas masarakat Bantul dina nyiptakeun kadaharan.
Sajaba ti rasa amisna anu khas, kue tolpit atawa adrem ogé mibanda carita unik dina kahirupan masarakat baheula. Numutkeun informasi ti Pamaréntah DIY, di jaman baheula nalika mangsa panén, masarakat sok nukeurkeun hasil tatanénna kayaning gabah pikeun meunang kue ieu. Penjual adrem biasana ngider ti sawah ka sawah, sarta warga anu hayang nyicipan cukup méré gabah minangka alat pambayaran.
Simbol Rasa Syukur jeung Filosofi
Tolpit henteu ngan saukur kadaharan, tapi ogé mibanda makna filosofis anu jero. Bahanna nu asal tina tipung béas, kalapa, jeung gula jawa dipercaya minangka lambang panghormatan ka Dewi Sri, déwi kasuburan. Ku sabab éta, kue ieu sok dianggap minangka simbol rasa syukur masarakat kana panén anu melimpah.
Salian ti éta, adrem ogé digambarkeun minangka simbol pangampunan jeung pangayoman sangkan hirup leuwih adem jeung anyep. Harapanana, filosofi éta tiasa méré katengtreman, boh dina kahirupan dunya boh engké sanggeus maot.
Keunikan Prosés Nyieun Tolpit
Sanajan mirip jeung kue cucur, tolpit boga béda dina bahan jeung cara ngolahna. Cucur modéren biasana nganggo gula pasir, sedengkeun tolpit tetep ngajaga rasa hasna ku gula jawa.
Prosés nyieunna ogé unik. Sanggeus adonan asak, tolpit digoréng dina minyak panas. Mimiti bentukna bulat siga cucur, tapi nalika geus ngambang dina minyak, adonan téh tuluy dicapit jeung dibalik ku sumpit. Tina prosés ieu, bentukna robah jadi ngajepit tilu tangkai, anu ngajadikeun penampilanana béda jeung kue séjén.
Ku ngaran nu rada “nyelénéh”, tolpit jadi gampang diinget ku masarakat. Sanajan kitu, balik deui kana rasa jeung filosofina, kue ieu tetep jadi warisan kuliner tradisional Bantul anu pantes dijaga.***
Sumber : Detik. Com
0 Response to "Asal-usul Ngaran Kue "Kontol Kajepit" nu Unik, Kunaon Diaranan Kitunya?""
Posting Komentar